İnternet üzerinde zaman zaman böyle iddialarla karşılaşabilir ve lastiklerin etiketlenmesi sırasında gerekli özenin gösterilmediğini düşünebiliriz. Yaz lastiklerinin ıslak zeminde frenleme performansı açısından genel olarak kış lastiklerinden daha üstün sınıflandırmalara sahip olduğu doğrudur. Ancak Avrupa mevzuatı çerçevesinde belirlenen test protokolü kış lastiklerine üvey evlat muamelesi yapmaktadır. Kış lastiklerinin performansı hakkında kesin bir yargıya varmadan önce 15.000'den fazla etiketli lastik üzerinde gerçekleştirilen bir çalışmanın sonuçlarına dikkatinizi çekmek isteriz.
Son birkaç aydır Rezulteo, lastik imalatçıları ve satıcıları tarafından internet üzerinde yayımlanan lastik etiketlerinisistematik bir biçimde incelemiştir. Bu inceleme sayesinde 15.000’den fazla farklı lastikte en çok gözlemlenen etiket belirlenmiştir.
Islak zeminde frenleme: Yaz lastikleri kış lastiklerinden daha yüksek sınıflandırmalara sahip
Yaz lastikleri ve kış lastiklerinin etiket sınıflarının dağılımı
Düzensiz bir dağılım söz konusu olduğundan kış lastikleri ile yaz lastikleri arasındaki farkı daha net bir şekilde ortaya çıkarmak amacıyla sonuçları her lastik türü için grup halinde sunmaya karar verdik. Temel: 15.000 lastik (Kaynak: Rezulteo).
C-E : Grafik üzerindeki eksenler lastik performanslarını iki farklı sınıflandırma kriterine dayalı olarak ortaya koymaktadır: Bu iki kriter ıslak zeminde frenleme (C) ve enerji verimliliğidir (E).
Gözlem: İki temel etiketleme kriteri olan ıslak zeminde frenleme performansı ve enerji verimliliği çerçevesinde etiketlerin dağılımı incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda yaz lastiklerinin kış lastikleri üzerinde net bir avantaja sahip olduğu görülmüştür.
Lastiklerin ıslak zeminde frenleme açısından dağılımı
| Islak zeminde frenleme* | A | A-B | A-B-C | A-B-C-E |
| Yaz lastiği | 10,3% | 43,9% | 89,5% | 99,9% |
| Kış lastiği | 5,8% | 11,3% | 66,1% | 97,3% |
* İlgili sınıfa giren lastiklerin yüzdesi…
Eğer ıslak zeminde frenleme performansını dikkate alacak olursak, yaz lastiklerinin genel olarak daha iyi notlara sahip olduğunu görürüz. Yaz lastiklerinin yaklaşık %44’ü A veya B sınıflarına sahiptir. Bu değer kış lastiklerinde %11’dir. Yaz lastiklerinin yaklaşık %90’ı A, B veya C sınıflarına sahiptir. Bu değer ise kış lastiklerinde %66’dır.
Bu sonuçtan kış lastiklerinin ıslak zeminde kötü bir frenleme sağladığını mı çıkarmalıyız?
Kesinlikle hayır. Yaz lastikleri ile kış lastikleri arasındaki fark, temel olarak testlerin gerçekleştirilme şekliyle alakalıdır.
Nitekim kış lastikleri– adı üstünde – kış koşulları için optimize edilmiştir. Yapılarındaki hamur, lastik sırtlarının tasarımı (çok sayıda kılcal kanal, derin diş yapısı, vs.) soğuk ve kaygan zeminlerdemaksimum kavrama sağlamak ve kar ile buz üzerindeki hareket kabiliyetini arttırmak üzere tasarlanmıştır.
Buna rağmen lastik etiketlemesi hakkındaki mevzuatın öngördüğü protokol, kış lastiklerine yönelik testlerin + 2° ve + 20 °C arasındaki sıcaklıklarda gerçekleştirilmesini şart koşmaktadır. Bir kış lastiğinin optimum performansının 7°C’nin altındaki sıcaklıklarda sağlandığı düşünüldüğünde söz konusu protokolün kış lastikleri için dezavantaj yarattığı görülmektedir.
Bu durum çok düşük sıcaklıklar, karlı ve buzlu yüzeyler için tasarlanmış ağır kış lastikleriiçin daha da ciddidir. Bu tür lastikler için ıslak zeminde frenleme kriteri büyük bir öneme sahip değildir. Bu durum ağır kış lastiklerinde uzmanlaşmış Nokian gibi markaları ön plana çıkarır.
Son olarak çivili lastiklerin Avrupa lastik etiketleme mevzuatınatabi olmadıklarını hatırlatmak isteriz.
Bu durumda doğru kış lastiği nasıl seçilir?
Bahsettiğimiz bu tespiti dikkate alarak kış lastiklerinizin seçimi sırasında ıslak zeminde frenleme kriterine verdiğiniz önemi orantılı olarak düşürmelisiniz. Sıcaklıklar 7°C’nin üzerine çıktığında ıslak zeminde frenleme mesafesini birkaç metre arttırmak mı istiyorsunuz? Yoksa kar ve buz üzerindeki frenleme mesafesini onlarca metre düşürmek mi sizin için daha önemli? Doğru cevabı ancak tüketicinin kendisi yaşadığı bölgenin koşullarına ve geçirdiği kışların sertliğine bağlı olarak verebilir…
Etiket sınıflarının markalara göre dağılımı
Sonuçların gruplar halinde sunumu. Bu grafikte, etiket sınıflarının üç farklı marka grubuiçin dağılımı verilmiştir:
- Lider veya birinci sınıf markalar
- Orta seviye markalar
- Düşük bütçelere yönelik markalar
Son olarak kış lastiklerinin markalara göre dağılımını inceleyecek olursak, ıslak zeminde frenleme performansı açısından lider markaların ara markalar ve düşük bütçelere yönelik markalara göre daha iyi bir sınıflandırma elde ettiğini görebiliriz. Tabi ki, bunda şaşılacak bir durum yoktur. Lider markalar performans dengesi üzerinde çok yoğun çalışmalar gerçekleştirmektedir…
