Lastik bayilerinde bulunan binbir çeşit ürün karşısında seçim yapmakta zorlanabilirsiniz. Bu normal; her biri farklı durumlar için tasarlanmış çok sayıda lastik türü var. Lastik seçimi yaparken dikkate alınması gereken en önemli hususlar ise: sıklıkla sürüş gerçekleştirdiğiniz hava şartları, kullandığınız araç türü ve aradığınız lastik performansları olacaktır
Mevsime göre lastik türleri
İklime, sürüş yaptığınız hava şartlarına uyumlu lastik satın almak istiyorsunuz:
Yaz lastiği:
7°C’nin üzerindeki hava sıcaklıklarında sürüş için tasarlanmıştır.
- esneklik
- optimal kavrama
- lastiklerinizin diş yapısı sert ise özellikle kuru zeminde hassas yol tutuşu. Yoğun bir desene sahip bir lastik, ıslak zeminde daha etkili olacaktır.
Kış lastiği:
- hareket kabiliyeti
- frenleme
Kış lastiği hamuru düşük sıcaklıklarda (7℃’nin altında) esnek kalmak için geliştirilmiştir. Su ve karın tahliyesini sağlayan daha yoğun bir diş yapısına ve derin çentiklere sahiptir. Türkiye’de hususi araçlar için kış lastiği takma zorunluluğu bulunmuyor (valilikler tarafından çıkarılan kararnamelerde belirtilen özel durumlar dışında); ancak kasım ile mart ayları arasında kış lastiği takılması tavsiye ediliyor.
Ağır kış lastiği:
Nordik lastik olarak da adlandırılan ağır kış lastiği, yılın birçok ayı kar ve buz altında kalan yollarda kullanılabilen ve -10°C’nin altındaki sıcaklıklara uygun lastik çeşididir.
- çivisiz ağır kış lastiği: Çivi adı verilen metal çıkıntılara sahip olmadan çetin soğuklara dayanıklı lastik
- çivili (veya çivilenebilir) ağır kış lastiği: Metal çıkıntılara sahip lastik. Türkiye’de çivili lastiğin sadece buzlu zeminde kullanılmasına müsaade ediliyor.
- karlı ve buzlu zeminlerde mükemmel kavrama
Dört mevsim lastiği:
Yaz mevsiminde yaz lastiği, kış mevsiminde ise kış lastiği kadar yüksek performans sergileyemese de dört mevsim lastiği, bu iki seçenek arasında bir ara çözümdür ve daha çok kışların sert geçmediği bölgelerde kullanılmalıdır.
Araca göre lastik türleri
Binek araçlar için lastik satın almak istiyorsanız:
“Çok amaçlı” lastikler:
Düşük ve orta güçteki otomobillerde (şehir aracı, sedan ve monospace) şehir ve/veya otoyol kullanımına yöneliktir.
- uzun kullanım ömrü
- güvenlik
- daha düşük yakıt tüketimi (“yeşil lastik”, “çevre dostu lastik” olarak adlandırılan lastikler daha düşük bir yuvarlanma direncine sahiptir)
“Performanslı” lastikler:
Premium araçlar ve/veya üst sınıf sedanlar için geliştirilmiştir.
- hızlanma sırasında daha fazla güce direnç gösterir
- frenleme
- konfor (özellikle yüksek yanaklı lastik kullanıldığında)
- sportif sürüş (özellikle yanaklı lastik kullanıldığında)
“Yüksek performans” lastikler:
Güçlü araçlara, üst sınıf sedanlara veya sportif coupe’lere takılan; V, W, Y ve Z hız endekslerini (240’den 300 km/saat’e) karşılamak için özel olarak geliştirilmiş lastiklerdir. Doğrudan otomobil sporlarından esinlenen bu lastikler yüksek hızda mükemmel performans özellikleri sağlar:
- hassasiyet
- tepki hızı
- kavrama
- kuru ve ıslak zeminde virajlarda denge
Semi-slick lastikler:
Hem yolda hem de pistte kullanım için onaylanmıştır ve bu sayede hız tutkunu sürücülerin, tutku ve yolculuk arasında seçim yapmadan tek tip lastik kullanmalarına olanak sağlamaktadır.
- saf performans verimi
- ıslak zemin dışında yüksek kavrama kabiliyeti
- düşük akustik konfor ve düşük kullanım ömrü
4×4 ve SUV tipi araçlar için lastik satın almak istiyorsanız:
“Yol” lastikleri ve “Yüksek performans” lastikleri:
4×4 ve SUV tipi araçlar için tasarlanan ve H/T (Highway terrain) özelliğine sahip “yol” lastikleri ve “yüksek performans” lastikleri ekseri yolda kullanıma yöneliktir. Binek araç lastiğine benzer performans özelliklerine ve yüksek bir yük endeksine sahiptir.
- yüksek hızda iyi yol tutuşu
- ıslak yolda tatmin edici sürüş özellikleri
- sürüş konforu
- uzun kullanım ömrü
- off road kapasitesi: %20
“Karma” lastikler:
Genellikle A/T (All Terrain) etiketine sahip “karma” lastikler çok amaçlı kullanıma yöneliktir. İster yolda ister pistte, ister keyif amaçlı ister profesyonel kullanıma dönük çetin şartların üstesinden gelir:
- yol üzerinde tatmin edici sürüş özellikleri
- stabil olmayan arazilerde ve çakıllı zeminde yeterli hareket kabiliyeti
- aracın ağırlığını kaldırabilecek şekilde tasarlanmış takviyeli lastik yapısı
- off road kapasitesi: %50 (seçmiş olduğunuz karma 4×4 lastik modeline göre, “yol” ve “yol dışı” sürüş performansları farklılık gösterir)
“Off road” lastikler:
Arazi araçlarına yönelik geliştirilen M/T (Mud Terrain) etiketine sahip “off road” lastikleri çamur, taş ve dik yokuşlardan oluşan zor arazi şartlarında bile hareket imkanı sağlar.
Başta yalnızca çetin arazi koşullarında çalışan profesyoneller tarafından kullanılan bu ürünler, zamanla trial ve raid yarışı meraklıları tarafından da kullanılır hale gelmiştir.
- kusursuz hareket kabiliyeti
- sağlamlık
- aracın ağırlığına, patlamalara ve hamurda yaşanabilecek kopmalara karşı direnç göstermek üzere takviye edilen lastik yapısı
- yolda sınırlı kullanım
- düşük yol tutuşu
- gürültülü
- Off road kapasitesi: %80
Ticari araçlara, kamyonetlere ve karavanlara yönelik lastikler arıyorsanız:
Bu sınıftaki lastikler; ticari, küçük kamyonet, karavan vs gibi farklı otomobil türlerini kapsayan araçlara hitap eder. Bu sınıfa ait kimi lastiklerin yanağında C işareti bulunur. Bu işaretleme daha yüksek yük endeksi sayesinde daha fazla ağırlığın taşınabileceği anlamına gelir.
- güvenlik
- sürüş konforu
- uzun kullanım ömrü
- kuru ve ıslak yolda tatmin edici sürüş özellikleri
- sağlamlık
Özel niteliklerine göre lastik türleri
Özel bir teknolojiye ve işleve sahip bir lastik arıyorsanız bu ürünlerin kullanım amaçlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Run-flat lastik:
Kendinden destekli ve patlak yol alabilen lastiktir. Yanakları basınç kaybı durumda lastiği destekleyecek şekilde takviye edilmiştir. Lastiğin patlaması halinde bu özellik, aracın kontrolünü kaybetme riskini azaltır. Run-flat lastiklerin azami 80 km bir hız limiti ve menzili vardır.
Pek çok marka run-flat teknolojisini ürünlerinde sunsa da run-flat bir lastiğin performans nitelikleri her üretici tarafından kullanılan teknolojiye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Hangi teknolojinin kullanıldığını lastik yanağındaki işaretleme yardımıyla tespit edebilirsiniz:
Run flat İşaretlemesi | Karşılığı |
EMT, SST | Dunlop |
EMT, ROF | Goodyear |
SSR | Continental |
Run on Flat | Pirelli |
RFT | Bridgestone |
ZP | Michelin |
MOE | Mercedes |
RSC | BMW |
Takviyeli lastik:
Daha yüksek bir yük indeksine sahiptir ve bu nedenle aile otomobillerine, geniş sedanlara, SUV’lere ve küçük ticari araçlara uygundur. Bu lastikler, lastikten lastiğe değişen (aynı marka lastik olsa bile) yanaklarında yer alan işaretleme sayesinde ayırt edilir: XL, Renforcé, RF, Extra Load veya Reinforced.
Seal teknolojili lastik:
Patlama durumunda hava kaçıran deliği jel gibi bir madde ile tıkayarak basınç kaybı yaşanmasını önleyen lastik.
Geçici yedek lastik:
Stepneler veya bagajda az yer kaplayan “mini stepneler” bu tür lastiklere örnektir. Aracınızı geçici bir süre, örneğin bir patlama durumunda, en yakın lastikçiye gidene kadar kullanma olanağı tanır. Önemli hatırlatma: Bu lastiklerin azami 80 km bir hız limiti ve menzili vardır.