Lastik almaya hazırlanıyorsunuz ve lastik profilinde belirtilen bütün o rakamların ve harflerin ne anlama geldiğini öğrenmek mi istiyorsunuz? Bu işaretlemelerin nasıl okunduğunu keşfedin: Lastik ebatları, hız endeksi, yük endeksi ve diğer teknik işaretlemeleri anlamakta artık zorluk çekmeyeceksiniz!
Lastik boyutu
Lastiğin markası, modeli ve ebadı her daim lastik yanağında belirtilir. Örneğin kış lastiği Bridgestone Blizzak’ı ele alalım. Bu lastik üzerinde şu karakter dizisi görülebilir: 205 55 R 16 91 V. Bu karakterlerin anlamı şu:
| 205 | milimetre cinsinden lastik genişliği |
| 55 | lastik yanağı yüksekliğinin lastik genişliğine % cinsinden oranı |
| R | lastik yapısı (piyasadaki lastiklerin büyük bir kısmında olduğu gibi radyal için R) |
| 16 | inç cinsinden jant çapı |
| 91 | yük endeksi |
| T | hız endeksi |
Yük endeksi
Yük endeksi (Load Index), bir lastiğin taşıyabileceği maksimum yükü belirtir. Aşağıdaki şemada yük endekslerinin kilogram cinsinden hangi maksimum ağırlık kapasitesine denk geldiği belirtilmektedir.
| Lastiğin yük endeksi | Kg cinsinden maksimum yük | Lastiğin yük endeksi | Kg cinsinden maksimum yük |
| 75 | 387 | 101 | 825 |
| 76 | 400 | 102 | 850 |
| 77 | 412 | 103 | 875 |
| 78 | 425 | 104 | 900 |
| 79 | 437 | 105 | 925 |
| 80 | 450 | 106 | 950 |
| 81 | 462 | 107 | 975 |
| 82 | 475 | 108 | 1000 |
| 83 | 487 | 109 | 1030 |
| 84 | 500 | 110 | 1060 |
| 85 | 515 | 111 | 1090 |
| 86 | 530 | 112 | 1120 |
| 87 | 545 | 113 | 1150 |
| 88 | 560 | 114 | 1180 |
| 89 | 580 | 115 | 1215 |
| 90 | 600 | 116 | 1250 |
| 91 | 615 | 117 | 1285 |
| 92 | 630 | 118 | 1320 |
| 93 | 650 | 119 | 1360 |
| 94 | 670 | 120 | 1400 |
| 95 | 690 | 121 | 1450 |
| 96 | 710 | 122 | 1500 |
| 97 | 730 | 123 | 1550 |
| 98 | 750 | 124 | 1600 |
| 99 | 775 | 125 | 1650 |
| 100 | 800 | 126 | 1700 |
Hız endeksi
Hız endeksi (Speed Index), bir lastiğin erişebileceği en yüksek hızı belirtir. Aşağıdaki şemada hız endekslerinin saat/kilometre cinsinden hangi maksimum hıza denk geldiği belirtilmektedir.
| Lastiğin hız endeksi | Km/saat cinsinden maksimum hız |
| Q | 160 |
| R | 170 |
| S | 180 |
| T | 190 |
| U | 200 |
| H | 210 |
| V | 240 |
| ZR | >240 |
| W | 270 |
| Y | 300 |
Teknik işaretlemeler
Lastik profili üzerinde bazı ülkelerin mevzuatı uyarınca kış lastikleri için zorunlu olan M + S (Mud + Snow) işaretlemesini veya üç tepeli dağ içinde kar tanesi ile sembolize edilen 3PMSF (3 Peak Mountain Snow Flake) işaretlemesini bulabilirsiniz. Bu iki işaretlemeden sonuncusu kış lastiği performansını garantiler.
Diğer taraftan yüksek performanslı bazı lastikler Porsche ve Mercedes gibi üst gam otomobil üreticilerinin modelleri için özel olarak geliştirilir. Bu durumda lastik yanağında söz konusu üreticinin onayına dair bir işaret görebilirsiniz.
Bu işaretlemelerden bazıları bütün lastik markaları için aynı olmakla beraber bazıları üreticiden üreticiye değişiklik gösterebilir.
Tüm lastik markaları için ortak işaretlemeler
| M + S | Gevşek zeminlerde (kar, çamur) üstün kavrama kapasitesini bildiren ve kış, dört mevsim ve 4×4 lastiklerine özgü Mud + Snow işaretlemesi. |
| 3PMSF | Zorlu kış şartları ve kar üzerinde sürüş için özel olarak tasarlanmış lastiklere işlenen bu sembol üç dağ Üç tepeli dağ içinde kar tanesinden oluşur (Three Peak Mountain Snow Flake) |
| RF veya Takviyeli(XL, Extraload veya Reinforced) | Minivan, station wagon karoserli araç, büyük sedan ve ticari araç gibi ağır taşıtlara uygun daha yüksek bir yük endeksine sahip, yanakları güçlendirilmiş lastik |
| TL veya Tubeless | Dahili bir iç yalıtım kaplamasına sahip olan ve dolayısıyla şambriyel gerektirmeyen lastik |
| TT veya Tube Type | Şambriyel kullanımı gerektiren lastik |
| TWI | Aşınma göstergesi (Trade Wear Indicator) |
| MO | Mercedes |
| N0/N1/N2… | Porsche |
| M3 | BMW M3 |
| R01 | Audi |
| * | BMW |
| J | Jaguar |
| G1 | Bazı araçlar (C6, Laguna 2, Espace 4…) için orijinal ekipman lastik |
| B | Bentley veya Audi |
| C1 | Chrysler Viper |
| F ou K1 | Ferrari |
| S8 | Lexus RX300 |
| AMS | Aston Martin |
| OWL | Beyaz harf konturu (Outline White Letter) |
| ULW | Ultra hafif yapıya sahip lastik |
| MFS | Jant koruma kenarı (Max Flange Shield) |
| RBL | Recessed Black Letter (Siyah kabartmalı harf işaretlemesi) |
| WLT | Beyaz harf ile işaretleme (White Letter) |
| RWL | Beyaz kabartmalı harf işaretlemesi |
| FR | Jant kenarı için koruma katmanı |
| ML | Yanak koruma katmanı |
| FP | Jant koruması |
| WW | Beyaz hat |
| RB | Siyah harfle işaretleme |
| RW | Beyaz harfle işaretleme |
Belirli markalara özel işaretlemeler
| RFT | Patlak yol alabilen lastik (Run flat) |
| RW | Mercedes için patlak yol alabilen lastik |
| SSR | Kendini taşıyan yanaklar ile patlak yol alabilen lastik (run flat) |
| Vmax | Çok yüksek performanslı uzun mesafe araçlarına yönelik lastik |
| ContiSeal | Delinme sırasında delinmeye yol açan cismi kaplayan ve lastik üzerinde sabit tutan izole edici bir madde sayesinde lastiğin hava kaybetmesini engelleyen teknoloji |
| ContiSilent | Poliüretan bir köpük sayesinde lastiklerin gürültü seviyesini düşüren teknoloji |
| FL | Sol ön aks lastikleri |
| FR | Sağ ön aks lastikleri |
| Runonflat | Patlak yol alabilen lastik (Run flat) |
| DSST | Dunlop Self Supporting Tires (RunFlat) |
| Noise Shield | Araç içi ses seviyesini düşüren poliüretan köpük bazlı teknoloji |
| EMT ou ROF | Patlak yol alabilen lastik (Run flat) |
| SoundComfort | Araç içi ses seviyesini düşüren poliüretan köpük bazlı teknoloji. |
| Zp | Patlak yol alabilen lastik (Run flat) sıfır basınç |
| Green X | Yakıt tüketimi, aşınma ve ıslak zeminde kavrama açısından yüksek enerji performansı sunan çevre dostu lastik |
| Run flat | Patlak yol alabilen lastik |
| Allroad | Audi allroad |
| Seal Inside | Lastik delinmesi sonrasında bile hava basıncını kaybetmeden sürüşe imkan tanıyan lastik yapısı |
Yönetmeliklerin gerektirdiği işaretlemeler: DOT, UTQG…
Son olarak bazı ülkelerin yönetmelikleri bir takım özel işaretlemelerin kullanılmasını zorunlu kılar.
Avrupa’da binek araç lastikleri bir gürültü yönetmeliğine tabidir. Lastik üzerindeki bir onay numarası (örneğin: E2 02-03 527) bu yönetmeliğe uyum gösterildiğini belgeler.
Amerika Birleşik Devletleri ise aşağıdaki iki işaretlemeyi zorunlu hale getirmiştir.
DOT (Department of Transportation) işaretlemesi
Lastiğin Amerikan Ulaşım Bakanlığı’nca belirlenen güvenlik standartlarına yanıt verdiğini belirtir. Bilhassa lastiğin üretim yeri ve tarihini gösterir.
UTQG (Uniform Tire Quality Grading) işaretlemesi
3 kritere dayalı olarak tüketicinin lastik satın alımı sırasında farklı modelleri değerlendirmesine yardım etmeyi amaçlar:
- Treadwear (Aşınma): Aşınma direnci göstergesi (60 ile 620 arasında bir değer)
- Traction (Çekiş): Islak zemindeki kavrama göstergesi (A en iyi not, C kabul edilebilir asgari not olmak üzere A’dan C’ye değişen bir not)
- Temperature (Sıcaklık): Isınma direnci göstergesi (C yasal asgari not olmak üzere A’dan C’ye değişen bir not)
Bununla birlikte belirtilen değerlerin beyana dayalı olduğunu ve her üreticinin bu notları kendisine göre belirlediğini hatırlatmak isteriz. Bu nedenle farklı markalar arasında karşılaştırma yapılmasına müsaade etmiyorlar. Eğer bir lastiğin performans özelliklerini değerlendirmek istiyorsanız etiket değerlerine ve sektörün uzmanları tarafından gerçekleştirilen testlerin sonuçlarına dayalı rezulteo puanına göz atmanızı tavsiye ederiz.
